Fransa merkezli Le Monde gazetesi, İsviçre'nin 2022 yılında Amerika Birleşik Devletleri ile imzaladığı 36 adet F-35 savaş uçağı anlaşmasının ülkede büyük bir krize yol açtığını yazdı. Gazetede yer alan haberde, uçağın maliyetinin İsviçre tarafından duyurulan 6 milyar İsviçre Frangı'nın üzerine çıkacağı belirtildi.
SABİT FİYAT TARTIŞMASI
Haberde, İsviçre hükümetinin son dönemde "ABD tarafından kandırıldığını" ima eden açıklamalarda bulunduğu aktarıldı. İsviçre tarafının 19 Eylül 2022'de paraflanan anlaşmada sabit fiyat şartının bulunduğunu savunduğu kaydedildi. Ancak bugüne kadar sessiz kalan Amerikan yönetiminin bu konuda bir yanlış anlaşılma olduğunu dile getirdiği bildirildi.
TESLİMATLAR 2027-2030 ARASINDA
F-35 savaş uçaklarının 2027 ile 2030 yılları arasında kademeli olarak İsviçre ordusuna teslim edilmesi planlanıyor. Haberde, bu sürecin başlangıcından itibaren kamuoyunda tartışmalara neden olduğu, özellikle ihale şartlarının ve maliyetin uzun süredir eleştiri konusu olduğu belirtildi.
EK MALİYET 1 MİLYAR FRANKA ULAŞABİLİR
Le Monde’un haberine göre, İsviçre Savunma Bakanı Martin Pfister, 25 Haziran tarihinde yaptığı açıklamada, savaş uçakları için ödenecek ek maliyetin vergi mükelleflerine yaklaşık 1 milyar İsviçre Frangı’na mal olabileceğini kabul etti. Haberde bu durumun, sabit fiyat fikrinin yalnızca uçağın seçimini savunanların söylemlerine dayandığı yorumlarıyla birlikte gündeme geldiği ifade edildi.
“RAFALE YERİNE F-35 TERCİHİ HİLELİ OLABİLİR”
Haberde, İsviçre’nin hava kuvvetleri pilotlarının öncelikli tercihi olan Fransız yapımı Rafale uçakları yerine Amerikan yapımı F-35'leri seçmesinden bu yana tartışmaların sürdüğü bildirildi. İsviçreli Milletvekili Pierre-Alain Fridez, ihale sürecinde Amerikan uçağı lehine hile yapıldığını düşündüren birçok unsurun bulunduğunu söyledi.
Fridez, uçağın seçimi için belirlenen kriterlerin sadece F-35'e uygun şekilde belirlendiğini, Fransız Rafale'a göre daha pahalı olan F-35'in bu nedenle öne çıkarıldığını ifade etti. Milletvekili ayrıca, "Sabit fiyat efsanesi bu tercihin meşrulaştırılması için uyduruldu" dedi.
“GERÇEK BİR DEVLET SKANDALI”
Haberde, Fridez’in ayrıca, alım sürecinde şeffaflık kurallarına ilişkin çok sayıda ihlal yaşandığını belirttiği ve bu durumun "gerçek bir devlet skandalı" olduğunu ifade ettiği aktarıldı. Bazı gözlemcilerin, savaş uçaklarının gerçek maliyetinin öngörülenden iki kat daha yüksek olabileceğini düşündüğü de haberde yer aldı.
