TCG Ufuk ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan dikkat çeken açıklamalar

Cuma günü TCG UFUK (A-591) Test ve Eğitim Gemisi (İstihbarat Gemisi) düzenlenen tören ile resmi olarak envantere alındı. Bugün size bu gemiyi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın törendeki konuşmasında dikkatimi çeken noktaları anlatacağım.

TCG UFUK Türk Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi. Deniz Kuvvetleri envanterinde ve denizci personel tarafından sevk ve idare edilecek. Ancak gemi asli görevi yani istihbarat görevi için limandan ayrıldığı zaman içerisinde MİT personeli de olacak ve MİT’in öngördüğü veya ortak öngörülen görevleri yapmak üzere seyir rotası ona göre çizilecek. Yani gemi limanda Deniz Kuvvetlerinin ama seyir de bir nevi MİT emrinde. Adı üstünde istihbarat gemisi. Zaten geminin tasarımına baktığımızda aşağıdaki diğer ülkelerin istihbarat gemilerine benzediği yani muharip gemiler gibi silahlı olmadığı anlaşılıyor.

Çünkü bu gemiler muharip değil, yardımcı sınıf gemi statüsünde. Boğazlardan geçerken bile Montrö Sözleşmesinde muharip gemi değil, yardımcı sınıf gemi muamelesi görüyorlar. Bu yüzden gemi öz savunma hariç silahsız. Yani hava savunma füzeleri, torpido, gemisavar füzeleri gibi silah sistemleri taşımıyor.

Cuma günü (14.01.2022) TVNET televizyonu gece haberlerine canlı bağlandığımda sunucu elektronik harp kabiliyeti var mı diye sormuştu. Orada gemi ile ilgili anlattıklarımı tekrar özetleyeyim. Geminin taarruzi manada EH kabiliyeti yok. Yani bir yere gidip KORAL gibi belli bir alanda karıştırma yapmıyor. Ancak Türkiye’deki tüm ED/ET veya EH kabiliyetli cihaz, uçak, kara aracı veya KORAL gibi platformların EH yapabilmesi için gerekli sinyal bilgisini veya istihbaratını toplayacak bir gemi. Bunu hem hasım deniz platformları hem hava hem de açığında seyrettiği ülkelerdeki kara unsurları, sabit radarlar vs. için yapabilecek. Yani özetle bu gemi SIGINT, ELINT,COMINT gemisi. Elektronik/Sinyal/Muhabere istihbaratı için.

Basın bülteninde 99,5 m olduğu yazıyor. Bunu sebebi geminin Ada sınıfı korvetlerin (MİLGEM) gövdesi üzerine yapılmış olması. STM ana yükleniciliğinde 194 adet yerli firma da katkı sağlamış. Neden 99,5 derseniz 100 m den yukarısı firkateyn. Ada sınıfı ise korvet olarak planlandı. Mesela İstif sınıfı 100 m’den uzun ve firkateyn. TF-2000 muhribi daha büyük olacak. Bu arada gemi sınıflamasında tek kriterin uzunluk olmadığını ekleyip, geçiyorum.

110 kişilik personeli ile gemi 60 gün ikmalsiz seyir yapabiliyor. Deplasman 2225 ton. 10 tonluk helikoptere uygun bir iniş alanı var ama Ada sınıfı korvetlerde olan helikopter hangarı bu gemide yok. Silah sistemlerini yukarıda izah etmiştim. Zaten bu gemi casus gibi tek başına bir ülkeye sokulmuyor. Yani donkişotluk yapmak için değil. Mutlaka bir görev gücü ile mesela bir firkateyn korumasında görev yapıyor.

Haber bülteni canlı bağlantısında izah ettiğim ve verdiğim bir örnek vardı. Örneğin bu gemi geçen sene Libya çok karışık ve çatışma içinde iken orada olsa idi: Libya üzerinde 1 ay boyunca 24 saat havada kalacak turboprop motorlu bir istihbarat uçağını kim uçurabilir? Havada ikmal bile yapsa 24 saatten 1 ay için onlarca uçak lazım. Karadan unsur göndersen saldırıya uğrama daha da kötüsü düşman eline geçme ihtimali var. Oysa bu gemi refakat gemileri ile aylarca açıktan sinyal istihbaratı yapabilir, tüm Pantsir radarlarının radar sinyallerinin frekansını kaydedebilir, Libya’daki muhabere sistemlerinin telsiz frekanslarını ve konuşmalarını kaydedebilir, EH uygulayan unsurlar var ise onların frekans ve yöntemlerini kaydedebilirdi. Tüm uçak, gemi ve sabit radarların radar frekanslarını kaydedip, KORAL, REDET, C-160 GÖREN, HAVA SOJ vb. sistemlerin tehdit kütüphanesine ekleme yapılmasına yardımcı olabilirdi.

İşte dünyadaki örneklerine bakarak yazdığım bu satırlar ile bu geminin işi bu. Bunu şimdiye kadar çok daha küçük ölçeklisini veya yetersiz seviyede TCG Çandarlı yapıyordu ama artık hakkıyla yapacak bir gemimiz var.

Aslında sadece istihbarat veya SIGINT amaçlı gemilerin çıkışı Soğuk Savaş yıllarına rastlamaktadır. Düşman iletişimini dinlemek, hareketlerini takip etmekten, nükleer denemeleri ve balistik füze denemelerini takip etmeye kadar birçok istihbarat yani bir nevi casusluk faaliyetlerini yerine getirdiler. Özellikle denizlerdeki en tehlikeli ve stratejik silah platformu olan denizaltıları takip etmek, çıkardığı sesleri dinleyerek (sonar aracılığı ile) denizaltını sadece yerini değil, akustik imzasını tespit ederek sınıflandırmak ve tehdit kütüphanesini oluşturmak en önemli görevleri idi. Çünkü bu o kadar önemli ki sesin binlerce kilometre yayıldığı deniz ortamında cihazların duyduğu bir denizaltı sesini veya aktif sonar ile gönderilen bir “pin”in yansıyıp geri dönmesi sonucu hangi sınıf denizaltı ve dolayısı ile hangi ülkeye ait olduğunu bilebilmek çok büyük bir stratejik kabiliyet idi. Tam tersine duyulan bir ekonun kime ve neye ait olduğunu bilmemek ise stratejik bir eksikliktir.

Törende Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasında TCG UFUK ile ilgili kısımlar haricinde diğer konularda dikkatimi çeken iki husus vardı. TCG UFUK’u yukarıda anlattığım için bu konuda söylediklerini geçeceğim.

Öncelikle büyük bir müjde verdi ki yıllardır beklediğimiz ne zaman olacak diye sabırsızlandığımız ve her zaman sorduğum soru ile hava savunma muhribi olmadan donanma tek başına NATO’dan bağımsız geniş ölçekli bir harekata nasıl çıkacak? Mesela TCG Anadolu’yu uçaklarımızın menzili dışında kim koruyacak? Bunlar gibi kafamıza takılan sorular çok. Hatta Çin, İran gibi ülkeler sürekli yeni gemisavar balistik füzeler geliştirirken gemi konuşlu anti-balistik sistem yok ise donanmayı balistik füze saldırısına karşı kim koruyacak? (Gerçi henüz karada da yok. Ama Siper sonrası olması için çalışmalar devam ediyor, EUROSAM ile ortak proje geliştirmek için anlaşmaya çalışıyorlar.)

Sonuç olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, TF-2000 hava savunma muhribi projesi için yakında ihaleye çıkılacağını söyledi. Böylece Türkiye’nin de artık hava savunma muhripleri olacak.

Diğer bir müjde ise, 25 ayrı ülkeye (küçük ani müdahale botları dahil) 180 adet deniz platformu ihracatı yaptığımız söyledikten sonra, yakında size yeni haberler, ihracat konusunda müjdeli haberlerimiz olabilir, dedi. Bunu ben şöyle yorumladım: geçen hafta Fas kaynaklı bir sosyal medya hesabından Fas’ın Türkiye’den Ada sınıfı korvet ve firkateyn almak için görüşmeler yaptığı haberini twitter’dan RT etmiştim. Sonrada yerli savunma medyasında da bu haber oldu ama resmi olarak teyit edilmedi. İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın işaret ettiği ihracat müjdesi bence bu olabilir. Böylece ilk kez Afrika Kıtası’na da muharip bir gemi, savaş gemisi ihraç etmiş oluruz.

TCG UFUK’un Deniz Kuvvetleri, MİT, TSK ve ülkemize hayırlı olmasını temenni ederek, haftaya görüşmek üzere hoşça kalın.

Hakan KILIÇ

@hkilichsword