Müslüm Gürses: Çevre’nin merkez'e meydan okuyan melankolik sesi

"Merkezle çevrenin en gösterişli buluşması Müslüm Gürses’in Türk popu içerisinde ayrışık duran ve yaptığı müzikal form ile başından itibaren merkez dediğimiz kentsoylu katmanın bütün ruh hallerini eserlerinde anlatan Bülent Ortaçgil’in bir şarkısını okumasıdır"

Selçuk Küpçük, Müslüm Gürses'i dünyabizim'e yazdı. Küpçük, Türkiye'nin geçirdiği farklı dönemlerde Müslüm Gürses, Orhan Gencebay, Ferdi Tayfur, İbrahim Tatlıses'e yer veriyor. 

"Ben 1970’leri çözümlerken arabeskin taşıyıcı isimleri bakımından Orhan Gencebay’ın yanına Ferdi Tayfur’u ve Hakkı Bulut’u da koymayı yeğlerim. 80 sonrası ise bu isimlere İbrahim Tatlıses’in yanı sıra -kendi özel dinleyicisi açısından- çok daha geniş kitlelere ulaşması dikkate alındığında Müslüm Gürses’i katabiliriz. Kuşkusuz daha farklı damarları da bu çözümlemeye eklemek lazım. Ayrıca 80’lerin arabeskinde belirleyici olan en önemli isimlerin başında bence Burhan ve Uğur Bayar kardeşler geliyor. Ki hem İbrahim Tatlıses’in hem de Müslüm Gürses’in asıl çıkışlarını yapmalarının arkasındaki teknik destek (beste, orkestrasyon, sahne vs.) ve prodüksiyona baktığımızda bu adrese ulaşırız.

Bahsettiğimiz dönemde sözler 70’li yıllardaki kadar çileci ve isyankar değildir çünkü karşılık bulduğu sosyoloji Özal ile beraber büyük bir imkan yakalayarak merkez’e yönelebilmenin cazibesini görmüştür. Bir ayağı merkez’de (ekonomik anlamda küçük işletmelerle mesela) bir ayağı henüz periferide olan bu dönemi Tatlıses ve Müslüm Gürses üzerinden açıklamak akla yatkın geliyor. Merkeze yönelenleri İbrahim Tatlıses, henüz periferide, gecekonduda (mekan, ekonomi ve kültür olarak)kalanları ise Müslüm Gürses temsil eder. Bu yüzden Gürses’in müziğindeki tematik durum 80’lerde de hâlâ 70’lerin ruhunu taşımayı sürdürür.  Caner Işık ve Nuran Erol’un Müslüm Gürses dinleyicisi üzerine yaptıkları akademik çalışmayı merkez alan kitaplarında söyledikleri gibi “İbo faydacı bir anlayışla yaşamını kurarken, Müslüm Gürses sistemin dışında bir yaşama olan özlemin temsilcisi oldu” (s.89) da denilebilir"

Yazının devamı