Diyarbakır'ın fethi yürüyüş ve dualarla anıldı
Diyarbakır'ın fethi, 1384'üncü yılında düzenlenen yürüyüş ve okunan dualarla anıldı.

Diyarbakır fethinin 1384.yıl dönümü hayrıyla anıldı. Üniversite lojmanlarında bulunan ve adını fetih hareketinden alan Fetih camisinde sabah namazı kılındıktan sonra Diyarbakır Valisi Ali İhsan Su öncülüğünde il protokolü, bir çok kesimden vatandaşların da katılımıyla Hz.Süleyman yerleşkesine kadar tekbir ve salavatlarla bir yürüyüş gerçekleşti.
Üniversite lojmanlarında buluna ve adını fetih hareketinden alan Fetih Camii'nde sabah namazı kılındıktan sonra Diyarbakır Valisi Ali İhsan Su öncülüğünde il protokolü, bir çok kesimden vatandaşların da katılımıyla Hz.Süleyman yerleşkesine kadar tekbir ve salavatlarla bir yürüyüş gerçekleşti.
Program Kur’anı kerim tilaveti, Hukuk Fakültesi Dekanı Prof.Dr.Hasan Tanrıverdi’nin Sahabe ordusu komutan İyad Bin Ganem’in şehrin kraliçesi Mariya’ya gönderdiği mektubun analizi yaptı ve il valisi Ali İhsan Su’yun konuşmalarıyla son buldu.
*Hasan Tanrıverdi hocamızın mektup analizi başka bir haber olarak payalışacaktır, inşaallah.
Diyarbakır araştırmacısı Abdulaziz Yatkın hocamızın hazırladığı, ancak son dadika ipal edilen konuşma metnini paylaşıyorum.
2023 YILI SAHABE HAFTASI, DİYARBAKIR FETHİ KUTLAMALARI KONUŞMA METNİ
Abdulaziz Yatkın
Sayın Bakanlarım, Sayın valim, sahabenin nesli olan sevgili gençler, genç ruhlu kardeşlerim, hepinizi saygı ve hürmetle selamlıyorum,
Sahabelerin, peygamberlerin yaşadığı bir memlekette, yaşama imkânı veren Rabbime sonsuz hamd-u senâlar olsun; o sahabileri birer Kutup Yıldız gibi yetiştirip, dünyanın dört bir tarafına gönderen Rasulüllah (sav)’e, yıldızlar sayısınca salât-u selam olsun.
Sahabenin, 1384 yıl önce, Diyarbakır’ı fetih ettiği böyle bir seher vaktinde, burada bulunmak elbette ki anlamlıdır.
Diyarbakır’ı, diğer şehir ve bölgelerden ayırıp, önemli bir konuma getiren, Diyarbakır’da metfun bulunan Peygamber, sahabe kabirleri ile makamlarıdır. Sahabenin Diyarbakır’ı fethinden önce Diyarbakır; 6 peygamber kabri ile 3 peygamber makamının bulunduğu. Az ilerimizde Arapşeyh Cami yanında, yıkık sinagogun bulunduğu yerde, İlyas peygambere, peygamberlik görevinin verildiği, vahyin indiği, Cebrail (as)’ın indiği bu mübarek şehir, zaten Peygamberler şehri idi.
Peygamberler şehri olan Diyarbakır, asr-ı saadette, çok erken dönemlerde, Resulüllah (a.s.)’ın vefatından 7 yıl sonra, Sultan Alpaslan’ın Anadolu’ya girişinden 432 yıl önce, Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethinden 814 yıl önce, içlerinde aşere-i mübeşşereden, cennetle müjdelenen sahabinin de bulunduğu, bir sahabe ordusu tarafından fetih edilmiştir. Bu fetih başka beldelerin fethinin de müjdecisi olmuştur.
PEYGAMBERLER ŞEHRİ OLAN DİYARBEKİR BU DEFA DA SAHABE-İ KİRAM ŞEHRİ OLMA RÜTBESİNE KAVUŞTU.
Şehre su kanalından ilk giren Halid b. Velid ve 100 civarındaki Müslüman asker, içkale kapısında görevli Bizans askerleri ile yapılan kısa bir çatışmanın dışında, hiçbir çatışma yaşanmamıştır. Bu kısa çatışmada, Halid b. Velid’in oğlu Süleyman başta olmak üzere, 27 sahabe şehit olmuşlardır. Fetihten sonra da ailelerini getiren birçok sahabe buraya yerleşmişlerdir. Böylece sahabeye miras kalan “Peygamberler Şehri Diyarbakır”, aynı zamanda “Sahabe Şehri Diyarbakır” olmuştur.
O sahabeler ki, Kur’an-ı Kerimde, Tevbe Süresinde; “Allah onlardan razı olmuştur, onlar da O’ndan razı olmuşlardır” iltifatına mazhar olanlardır.
Resulüllah (a.s.); “Bir yerde vefat eden ashabımdan hiçbirisi yoktur ki, Kıyamet günü oranın ahalisine bir nur ve onlara (cennete sevkte) bir rehber olmasın” buyuruyor.
Bundan dolayı, ne mutlu kıyamet günü, rehberi yüzlerce sahabe-i kiram olan sizlere…
HÜR İRADESİ İLE İMAN EDENLER DIŞINDA KİMSENİN İNANÇ VE İBADETİNE DOKUNAN OLMADI.
Diyarbakır’ın fethinden sonra Müslümanlar, şehirdeki gayri müslim halkın örf, adet, din ve dillerine yönelik hiçbir müdahalede bulunmamışlardır. İslam’a girmek istemeyenler, günümüze kadar mabetleri ibadete açık kalmış, dinlerini ve dillerini de muhafaza etmişlerdir.
DİYARBEKİR İSLAM'IN ANADOLUYA AÇILAN KAPISIDIR
Sahabenin kıymetli misafirleri,
İslam tarihinde bir dönüm noktası olan Diyarbakır Fethi, İslam’ın Anadolu’ya açılan ilk kapısıdır. Bundan dolayı Diyarbakır, sahabenin öğrencisi, Anadolu’nun da öğretmenidir. İmam Şafii; “Eli kalem, kâğıt tutan herkesin İmam-ı Azam’a minnet borcu vardır” diyor. Bizde diyoruz ki, Anadolu’da bulunan tüm Müslümanların Diyarbakır’a minnet borcu vardır.
Bir memleket düşünün, fethini gerçekleştiren sahabe, girdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen, Resulüllah (a.s.) tarafından, “Seyfullah” Allah’ın kılıcı unvanına sahiptir.
Bir memleket düşünün, fethine gelen binlerce sahabenin olduğu ordunun içinde, Resulüllah (a.s.)’ın en yakın arkadaşları, aşere-i mübeşşereden, cennetle müjdelenen sahabe vardır.
Bir memleket düşünün, ilk valisi sahabedir. Tarihte, Diyarbakır’ın dışında Anadolu’nun hiçbir yerinde sahabe valilik yapmamıştır.
DİYARBAKIR FETHİ NİCE NİCE FETİHLERE KAPI AÇMIŞTIR.
Bundan dolayı Diyarbakır fethi, Müslümanlar arasında “Fethu’l-Futuh” (fetihlerin fethi) unvanını almıştır.
Hâlid b. Velid, İyâd b. Ğanm ve arkadaşları tarihin eşine az rastladığı şahsiyetlerdendirler. Tarihe şan ve şerefle dolu izler bırakmışlardır. Bu izleri günümüz nesillerine taşımak ve genç nesillerin onları tanımasını sağlamak, eli kalem kâğıt tutan herkes için bir vefa borcudur. Ben buraya gelen binlerce sahabeden, sadece sur kapılarından sorumlu dört komutanın ismini zikretmek isterim. Bunlar;
Mardin Kapıdan sorumlu komutan Iyad b. Ğanem: el-Cezire’nin Fatihi, Başkomutan, Arapların en cömerdi. İnfakıyla nam salmış olan İyâd, “Kendisinden bir şey istenildiğinde men etmeyen cömert adam” diye tanınmıştır.
Urfa Kapıdan sorumlu komutan Said b. Zeyd: Cennetle müjdelenen, Aşere-i Mübeşşere’den, Hz. Ömer’in kayınbiraderi ve amcasının oğlu olan sahabi.
Dağ Kapıdan sorumlu komutan Muaz b. Cebel: Asr-ı Saâdetin kadısı, büyük komutanlarından. Ayağından engelli olmasına rağmen, diğer sahabe arkadaşları gibi şehadet arzusu ile Diyarbakır fethine gelmiştir.
Yeni Kapıdan sorumlu olan komutan Halid b. Velid: Diyarbakır Fatihi. Kalemlerin, kelamların onu anlatmaktan aciz kaldığı büyük komutan, Girdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen, lakabı Allah’ın kılıcı, Seyfullah olan, Diyarbakır İçkalede metfun bulunan Hz. Süleyman’ın babası.
FETİH GÜNÜNDEN BU ZAMAN DEK KÜFFARA ESİR DÜŞMEMİŞ, TEVHİD DÜŞÜNCESİ BU ŞEHİRDE HEP HAKİM OLMUŞTUR
Sahabeler tarafından fetih edilen Diyarbakır, fetih edildiği günden bugüne kadar, hiçbir zaman gayrı müslimin işgaline de uğramamıştır. Ezanlar bu şehirde susmamıştır. Peki niçin? Kıymetli kardeşlerim; Çünkü ecdadının yolundan giden, Halid bin Velid’in evlatları olan sizler, bu şehirde bulunduğunuz müddetçe, ezanlar bu şehirde susmayacak, gayrı müslimin işgaline asla uğramayacaktır.
Sahabenin kıymetli misafirleri,
Tarih, kılıç zaferlerinin sahneleri ile doludur. Ne var ki kılıç zaferleri, hiçbir zaman kalıcı olmamıştır. Kalıcı olan kalbin zaferidir. Müslümanlar tarafından gerçekleştirilen fetihler, manevi fetihler olduğu ve kalplere nüfuz ettiği için kalıcı olmuştur. Kılıçla hiçbir medeniyetin kurulduğu görülmemiştir. Eğer kurulabilseydi, doğuda Cengiz Han ve Hülagu, batıda Hitler bunu gerçekleştirirdi. Oysa bu liderler arkalarında kan ve ıstıraptan başka bir şey bırakmamışlardır.
Sahabiler İslâm’ı bu topraklara ulaştırırken, İslâm sancağını her yerde dalgalandırırken ne sayıca, ne de ekonomik bakımdan üstündüler. Başkalarından daha güçlü, daha bilgili de değillerdi. Müslümanların fetihler sırasında gösterdikleri başarının sırrı, imanlarında ve şehadet arzularında gizlidir. Onların gayesi dünyevi bir arzu, insanlara hükmetme duygusu, fethedilen bölgelerin nimetlerinden yararlanma isteği, ya da çöl hayatından kaçıp kurtulma gibi dünyevi hevesleri olmamıştır. Gayeleri Allah’ın rızası, özlemleri ise şehadet olan bu toplumun tek bir hedefi vardır ki, o da batıl üzere gördüğü bir toplumu hak yola davet etmek suretiyle, onların hidayetlerine vesile olmaktı.
Sahabenin nesli olan sevgili gençler, genç ruhlu kardeşlerim
Diyarbakır’ın, sahip olduğu manevi zenginliğin değerini, birçoğumuz tam olarak bilmiyoruz. Oysa tarihte Diyarbakır’a gelenler, mübarek, kutsal bir beldeye geldiğinin bilincinde olarak davranırlardı. Abdestsiz gezilmeyen şehir olarak bilinen, surlarının şehre açılan dört kapısında çeşmelerin bulunduğu, abdest alınmadan şehre girilmediği bu mübarek şehir için, Mevlana Halid-i Bağdadi; “Bu topraklarda o kadar çok sahabe var ki; Ben bu topraklara basmaya hayâ ediyorum” demiştir.
Merhum Mehmet Akif’in dediği gibi;
“Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı,
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.”
Sahabenin kıymetli misafirleri,
Asr-ı Saâdet'ten günümüze kadar gelen sürece baktığımız zaman, Diyarbakır ve çevresi, enbiya ve sahâbe membaı, evliya ve arifler yatağı, bilgin ve ulema otağıdır.
SAHABE RUHUNU BU ŞEHİRDE YAŞATMAKLA YÜKÜMLÜYÜZ
Kökleri ile bağı kopmuş bir ağaç, nasıl ayakta kalamazsa, değerlerinden habersiz bir neslin de hayata tutunması mümkün değildir. Neslimizi korumalı, değerlerimize sahip çıkmalı, ecdadımız olan sahabenin yolundan ayrılmamalıyız. Sahabeden bize miras kalan şehrimize de sahip çıkmalıyız.
FETİH KAPISININ AÇIK OLMASI LAZIM
Sözlerimi bitirirken, bir konuya da değinmek isterim. Bazı yerler semboldür. Fethin gerçekleştiği bu alan gibi. Başkomutan İyaz b. Ğanm ve İslam ordusunun giriş yaptığı Fetih Kapısı gibi. Geçen yıla kadar sahabenin giriş yaptığı Fetih Kapısı açık idi. Fethin sembollerinden olan, içkaleye açılan fetih kapısı, bu sene maalesef kapalıdır. Fetih şuurunun şahlanması ve Fetih Kapısının tekrar açılması umuduyla, siz sahabe ve tabiin torunlarının Diyarbakır’ın 1384. Fetih Yıldönümünü tebrik eder, hepinizi saygıyla, hürmetle selamlıyorum.
Kaynak: Müslümandünya.com
Seçimi kaybedenler istifa etmeli mi?
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Fenerbahçe | 7 | 21 |
2. Galatasaray | 7 | 19 |
3. A.Demirspor | 7 | 14 |
4. Beşiktaş | 7 | 13 |
5. Trabzonspor | 7 | 12 |
6. Kasımpasa | 7 | 12 |
7. Hatayspor | 7 | 11 |
8. Rizespor | 7 | 11 |
9. Kayserispor | 7 | 10 |
10. Antalyaspor | 7 | 9 |
11. Konyaspor | 7 | 9 |
12. Sivasspor | 7 | 7 |
13. Alanyaspor | 7 | 7 |
14. Ankaragücü | 7 | 6 |
15. Karagümrük | 7 | 6 |
16. Gaziantep FK | 7 | 6 |
17. Pendikspor | 7 | 4 |
18. Başakşehir | 7 | 4 |
19. İstanbulspor | 6 | 2 |
20. Samsunspor | 6 | 1 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Eyüpspor | 7 | 18 |
2. Bandırmaspor | 7 | 15 |
3. Kocaelispor | 7 | 15 |
4. Bodrumspor | 7 | 14 |
5. Manisa FK | 7 | 12 |
6. Ahlatçı Çorum FK | 7 | 12 |
7. Keçiörengücü | 7 | 11 |
8. Göztepe | 7 | 11 |
9. Gençlerbirliği | 7 | 11 |
10. Erzurumspor | 7 | 9 |
11. Şanlıurfaspor | 7 | 9 |
12. Sakaryaspor | 7 | 8 |
13. Adanaspor | 7 | 6 |
14. Boluspor | 7 | 6 |
15. Giresunspor | 7 | 5 |
16. Altay | 7 | 5 |
17. Tuzlaspor | 7 | 4 |
18. Ümraniye | 7 | 2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. M.City | 7 | 18 |
2. Tottenham | 7 | 17 |
3. Arsenal | 7 | 17 |
4. Liverpool | 7 | 16 |
5. Aston Villa | 7 | 15 |
6. Brighton | 7 | 15 |
7. West Ham United | 7 | 13 |
8. Newcastle | 7 | 12 |
9. Crystal Palace | 7 | 11 |
10. M. United | 7 | 9 |
11. Chelsea | 7 | 8 |
12. Nottingham Forest | 7 | 8 |
13. Fulham | 7 | 8 |
14. Brentford | 7 | 7 |
15. Wolves | 7 | 7 |
16. Everton | 7 | 4 |
17. Luton Town | 7 | 4 |
18. Burnley | 7 | 4 |
19. Bournemouth | 7 | 3 |
20. Sheffield United | 7 | 1 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Real Madrid | 8 | 21 |
2. Barcelona | 8 | 20 |
3. Girona | 8 | 19 |
4. Atletico Madrid | 7 | 16 |
5. Real Sociedad | 8 | 15 |
6. Athletic Bilbao | 8 | 14 |
7. Real Betis | 8 | 12 |
8. Rayo Vallecano | 8 | 12 |
9. Osasuna | 8 | 10 |
10. Valencia | 8 | 10 |
11. Getafe | 8 | 9 |
12. Cadiz | 8 | 9 |
13. Villarreal | 8 | 8 |
14. Las Palmas | 8 | 8 |
15. Sevilla | 7 | 7 |
16. Mallorca | 8 | 7 |
17. Deportivo Alaves | 8 | 7 |
18. Celta Vigo | 8 | 5 |
19. Granada | 8 | 5 |
20. Almeria | 8 | 3 |