Benim dilim gençlerde nasıl anlaşılıyor?

Gençlik, bizim en iyi halimizdir. Fakat hızla değişen yaşam şartlarında gençlerle iletişimde zorlanıyoruz. Dilimiz, anlayışımız demode, hatta bazı söz ve kavramları hiç bilmiyoruz. İki yolu var; ya onlar bizi anlamak için çaba gösterecek, örneğin sözlük taşıyacak ya da biz kendimizi güncelleyeceğiz. Gençlerin umurunda olmadığımızı bildiğim için ben kendimi güncellemeye karar verdim. 

Hani derler ya, gençler bilebilseydi, yaşlılar yapabilseydi! Yani iletişim şart. Aslında bizim her yaşta genç kalabilmemiz için de bu gerekli.

İşle ilgili terminolojide ingilizce karışık konuşuyoruz. Bunda teknolojide taklitçi olmamızın, sosyal medyanın, kısacası “kültür emperyalizminin” etkisi büyük.

Dini terminolojiye gelince, durum daha antika! Düşünün dünyanın en son dini, tüm düşünce sistemlerinin güncelleyicisi, devrimci bir peygamberi olan İslam dini, daima güncel olan evrensel etik, evrenin anlamdırılması, sosyal yaşamda adalet ve tarihi örnekleri bize antika bir dil ve kavramlarla anlatıyor. Gençlerin dine yönelmesini beklemek boşuna, çünkü anlamıyorlar.

Kuran, toplumun geleceği olan gençliğin önemine dikkat çekmiş, gençlere en güzel örnekleri sunmuştur. Peygamber de gençlere hep güvenmiş, onlara önemli görevler vermiş ve birçok genç inanan ile etkili bir iletişim kurmuştur. Kuran çevirilerini bugünün genç nüfusunun anlayıp konuştuğu dil ile uyumlaştırmak gereklidir. Toplumun her kesiminin konuştuğu dil zamanla değiştiğinden Kuran çevirilerinin dili yaklaşık her beş yılda bir tekrar gözden geçirilmelidir. Tüm dinsel aktiviteler için güncel yaşayan dili kullanmak ve herkese seslenmek şarttır. Çünkü günlük dil ve terminolojiye uygunluk yaş, eğitim/kültür seviyesi gibi değişkenlerle birlikte kendisine seslenilen her birey için fayda sağlayacaktır. Bu duyarlılık gençler için söz konusu olduğunda çok daha önemlidir. Toplumun en aktif üyesi olan ve geleceğimize yön verecek gençlerin Allah ve din algısında söylemlerin yeri büyüktür.
Milli Eğitim Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı gibi devlet kurumlarının son yıllarda farklı yaş gruplarına yönelik özel çalışmalar yayımlaması sevindiricidir. Ancak bunlar, ilahiyat, edebiyat ve eğitim fakültelerinin ilgili bölümlerinin daha aktif olarak alana girmesiyle birlikte geliştirilmelidir ve kitlesel yayınlara dönüştürülmelidir.

Bugün bazı hocalar, hatipler ölçülü davranmayarak, bilgeliği ıskalayarak olumsuz katkıda bulunuyor. Gerçek gibi görünen boş inançlar “hakiki din" şeklinde pazarlanıyor. Bazende birikimli ünlülerin kamuoyu önündeki kısır kavgaları, bilgiden daha çok duygu temelindeki tartışmaları, içimizde bir yara olarak kalıyor. Çünkü "din” esasında yaşamdır, söz değildir. Sözden önce özdür! Her söylemci (hoca/vaiz/hatip) kendince doğruları söylüyor, aralarında şiddetli tartışmalar yaşanıyor. Bu din diline, gençlerin dini algılama biçimlerine zarar veriyor.

NE YAPMAK LAZIM?

DİNDEN BAHSEDEN HERKESE SOSYOLOJİ VE PSİKOLOJİ EĞİTİMİ ŞART!

Türkiye'deki din diline ve bu din temsilcisi olarak görünen ve bu dili sıklıkla kullanan kişilere ilişkin zihnimizde dört temel sorumuz var:

1. Türkiye’de din adına konuşan insanlar Türkiye'nin sosyolojisine ve insanların psikolojilerine ne kadar hâkim?

2. Niçin Türkiye'nin siyasi ve toplumsal gerçeklerinden uzaklar?

3. İktidarın dini kimliği olmasına rağmen deizm ve ateizm meselesi neden gündemde?

4. İnsanüstü görünen popüler hocalar günlük hayatlarında basit konularda neden problemliler, tutarsızlar?

Bu sorunların farkına varıp yanıtlarda anlaşmalıyız. Ancak bundan sonra ilerleme kaydedebiliriz.

POPÜLER DİN DİLİ İNSANLARI DİNDEN SOĞUTUYOR!

Din buysa ben yokum veya böyle yaşanacaksa ben yapamam diyorlar. Gerçeküstü örnekler ve söylemlerden kaçınmalıyız. İyi örnek olmayan bireyleri toplumdaki yerine bakmadan dinsel örnek olmalarını önlemeliyiz. İnsanlara konuşurken buyrukçu, korkutucu olmadan önce onlardan biri olmalıyız.

SORUNUMUZ GÜNDEMDEN UZAK SUNİ SORU VE SORUNLAR:

Yüzyıllar öncesinin ve bugün yaşamımızda yeri olmayan konuları konuşmaktan vazgeçmeliyiz. Bugün müslümanlar niçin İnsan Hakları Beyannamesini kabul ettiklerini söylemiyor, niçin köleliğe karşı değiliz? Niçin cennet, Yunus Emre'nin bizi yüzyıllar öncesinden uyarmasına rağmen bir cinsel tatmin aracı? Hani utanmak da yok!

YETKİN OLMAYAN İNSANLAR ETKİN OLMAYA ÇALIŞIYOR.

TÜRKİYE'DE ETKİLİ DİN DİLİ YOK!

Önce tüm söylevciler, konuşanlar hem Türkçeye hakim olmalı, hem de konuştuğu kitle ile empati yapmalı, alçak gönüllü olmalıdır. İletişimin kurallarını bilmeli, güncel sözcükleri kullanmalıyız. Eski devirlerden kalan, gündelik hayatta artık geçerli olmayan örnekler üzerinde konuşmamalıyız.

Ve daha kimbilir neler...

Umarım bu konu aydınlarımızın ilgisini çeker, üzerinde fikir tartışması yapılır; ben de öğrenirim.

Kaynaklar: 

(*) Dereli, V.Muhammed (2020) Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Yıl:2020/1, Sayı: 44.

(**) Genç Dergi. Mart 2022, Dosya.