Murat Ülker: 'Fiyatların inip çıkması kriz değildir'

Bünyesinde barındırdığı şirketlerin iş tecrübelerine bakıldığında bin yıllık bir mirasın üzerinde oturduğunu söyleyen Ülker, uyardı: Başta gıda ticareti olmak üzere tüm ticaret engellenircesine zorlaşıyor. Fiyatların inip çıkması kriz değildir. Fiyat artar ve mal bulunamıyorsa gerçek sorun başlar.

Bisküvi denince akla Ülker gelir. Ülker Ailesi'nin ikinci nesli olan Murat Ülker, merhum Sabri Ülker'den devraldığı bayrağı öyle ilerilere taşıdı ki bugün Yıldız Holding dünyanın en eski bisküvi ve çikolata markalarını bünyesinden barındırır hale geldi. Bu yüzden olacak Murat Ülker, kendi kişisel internet sitesinde kaleme aldığı “Aslında dünyanın en zenginiyim!” başlıklı yazısında şunları dile getiriyor: “Şükür artık dünyanın 2. büyük bisküvi üreticisiyiz. Ülker dahil birçok global ve yerel ama maruf markaların sahibiyiz.... Crawfors (1813), Macfarlane Lang (1817), McVities (1830), Carrs (1830), Jacobs (1885), Verkade (1886), Biscuit Nantaise (1896), Demet’s (1898), Godiva (1926), Ülker (1944). Yani pladis neredeyse bin 500 yıllık deneyime sahip. Bisküvide dünya ikinciliğimiz de buradan geliyor.... Bana Türkiye’nin en zengini diyorlar ya, işte budur cevabım: 'Ben bisküviciyim, makul fiyata küçük mutluluklar (bisküvi) satarım. Bir ülkenin en zengini bisküvicisi olur mu ya'. Bu doğru, ama şu da doğru; ben dünyanın kültürel miras açısından en zenginiyim! Bin yıllık bir iş tecrübesi mirası taşıyorum.”

KRİZİ İYİ TANIMLAMAK LAZIM

Pladis Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker, geçenlerde yayınlanan İHBİR NEWS'in Eylül-Ekim 2022 sayısına da özel açıklamalar yaptı. Dergi elimize geçince Ülker'in değerlendirmelerini okurlar ile paylaşmak istedik. Son dönemlerin en önemli gündem maddeleri arasında sürdürülebilirlik, ham madde krizi ve tedarik zincirindeki değişimler yer alıyor.

“Dünyada genel manada, küresel bir yetersizlik söz konusu değil, şu andaki tedarik zinciri sorunu sadece fiyatları yükseltiyor, sanki bu da tedarikçilerin tercihi... Bugün hem salgın sonrası iş yapış şekli değişimi hem savaş nedeniyle dünya tedariğini sürdürebilmek konusunda gerçekten büyük bir sorun var.” diyen Murat Ülker, “Tüm dünyada başta gıda ticareti olmak üzere tüm ticaret engellenircesine zorlaşıyor. Oysa bu engelleme çok tehlikeli. Herkes her şeyi üretmeli ve çeşitlilik olmalı. Bir global krizde önce krizi çok iyi tanımlamak gerekir. Fiyatların inip çıkması kriz değildir. Fiyat artar ve mal bulunamıyorsa gerçek sorun başlar. Örneğin gıda bulunmamaya başlarsa çok ciddi sorun olur, çünkü gıda insan hayatıdır.” ifadelerini kullandı.

OLİGOPOL YAPILAR KIRILABİLİR

Fiyatların artık tüm dünyada üst eşikte eşitlendiğine dikkat çeken Murat Ülker, şunları söyledi: “Örneğin kağıtlı ambalaj fiyatları bizde yüzde 400 arttı, ama dünya ile eşitlendi. Gemi navlunları önce yükseldi sonra düştü ama taşımacılar yüksek seviyeyi korumak istiyorlar. Aslına bakarsanız dünya emtia piyasalarında oligopolistik (az sayıda firmanın faaliyet gösterdiği ve hiç birinin tek başına hakim durumda olmadığı pazar yapısı) bir yapı vardır. Her emtianın (petrol, kağıt, gaz, maden vb.) piyasası 'seven sisters' diye anılan birkaç şirketin domine ettiği oligopolistik piyasalardır. Bir araya gelerek ortak akılla piyasayı kontrol ederler. Mesela, birkaç fabrika aynı anda bakıma girerse o sektördeki talep düşmüşse arz da düşeceği için fiyat düşmez, daha doğrusu düşmesine izin verilmez. Nasıl böyle bir şey olabiliyor? Çünkü ülkelerin kendi anti-tröst yasaları ya da Avrupa Birliği’nin antitröst yasası var ama küreselde şirketleri kontrol eden bir anti-tröst yasası yok. Herkes her şeyi üretirse ancak bu yapılar kırılır. Orta gelirli ülkeler katma değerli emtia analizi yapıp bu piyasalara girmeliler ki oligopolistik yapıları kırsınlar.”