TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB), 16. Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Final Yarışması'nın yapıldığı Diyarbakır'da, 800 yıl önce sibernetiğin ilk adımlarını atan El Cezeri'nin izinden giden öğrencileri buluşturdu.
BİDEB tarafından 16 yıldır biyoloji, coğrafya, değerler eğitimi, fizik, kimya, matematik, tarih, teknolojik tasarım, Türkçe ve yazılım olmak üzere on alanda "Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması" düzenleniyor.
Yarışma ile ortaokul öğrenimine devam eden öğrencileri temel, sosyal ve uygulamalı bilim alanlarında çalışmalar yapmaya teşvik etmek, çalışmalarını yönlendirmek ve bilimsel gelişmelerine katkı sağlanması hedefleniyor.
Bu yıl yarışmaya 4 bin 583 farklı okuldan 17 bin 416'sı kız toplam 31 bin 1 öğrencinin hazırladığı 23 bin 968 projenin başvurusu yapıldı.
2021 yılına göre başvurularda yüzde 53 artış sağlanan yarışmada Adana, Ankara, Bursa, Erzurum, İstanbul Asya, İstanbul Avrupa, İzmir, Kayseri, Konya, Malatya, Samsun ve Van olmak üzere 12 bölge merkezinde 28-31 Mart 2022 tarihlerinde bölge finalleri sergisi düzenlendi.
Çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği yapan akademisyenlerden oluşan jüri; ekolojik denge, gıda güvenliği, tarım ve hayvancılık teknolojileri, dijital dönüşüm gibi araştırma projelerini değerlendiriyor.
Yarışma etaplarında dijital dönüşümden giyilebilir teknolojilere, gıda güvenliğinden uzay teknolojilerine, akıllı ev sistemlerinden postacı robotlara, çevre dostu projelerden sosyal farkındalık içeren 1218 proje yarıştı.
Finalde ise 57 il ve 148 farklı okuldan 336 öğrenci, 10 farklı alanda 43 temayla hazırladığı 180 proje ile Diyarbakır'da dereceye girmeye uğraşıyor.
Yapılan değerlendirmelerin sonucunda ulusal düzeyde birincilik, ikincilik, üçüncülük ve teşvik ödüllerini alan proje sahipleri ilan edilecek.
TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, yarın düzenlenecek törenle dereceye giren proje sahiplerini ödüllendirecek.
- "BİDEB milli teknoloji hamlesine katkı sağlayacak gençleri arıyor"
TÜBİTAK BİDEB Başkanı Prof. Dr. Ömer Faruk Ursavaş, AA muhabirine, BİDEB olarak 49 farklı programla ortaokul seviyesinden başlayıp doktora sonrasına kadar araştırma süreçleri içerisinde yer alan gençlere burs, eğitim etkinliği, araştırma destekleri gibi pek çok alanda destek sunduklarını söyledi.
Yapılan bu çalışmalar ve yarışmalarla ortaokul öğrencilerinin de araştırma süreçlerinde etkin rol almasını sağladıklarını ifade eden Ursavaş, "BİDEB, bilim temelli bilgi ve teknoloji üretimi ile milli teknoloji hamlesine katkı sağlayacak bu gençleri arıyor. Ülkemizin ekonomik ve teknolojik olarak bağımsızlığının vizyon belgesi diyebiliriz. Milli teknoloji hamlesiyle birlikte bu gençler ülkemizin daha ileriye adımlar atmasını sağlıyor." dedi.
Ursavaş, final programı kapsamında 336 gencin Diyarbakır'a geldiğini dile getirerek öğrencilerin projelerinin yapay zekadan algoritmaya, sağlıklı yaşamdan rehberliğe kadar çok farklı alanlardaki temalardan oluştuğunu vurguladı.
Gençlerin araştırma süreçlerinin içerisinde bulunmasının yanı sıra bir araya gelerek sinerji de oluşturmasını istediklerini belirten Ursavaş, "Milli teknoloji hamlesine kazandırdığımız üst düzeydeki araştırmacıların filizlerini burada atıyoruz. Cezerilerin yetiştiği, Mezopotamya ve Anadolu'nun birbirine bağlandığı kadim şehir Diyarbakır'ın bizim için çok özel bir önemi var. Hem bu yarışmalara yaptığı ev sahipliği hem de son yıllarda ürettiği projelerle ilgimizi çekiyor." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin vizyon projeleri arasında yer alan Togg'un ilk akıllı cihazının seri üretim bandından indiğini hatırlatan Ursavaş, TOGG'da gelecekte bu gençlerin görev alacağını kaydetti.
- "Türkiye'de başvuru bazında Diyarbakır ilk üçte yer alıyor"
Diyarbakır Milli Eğitim Müdürlüğü ARGE biriminde görevli öğretmen Zeynep Bodur, Diyarbakır'ın adının son yıllarda bilim, sanat ve kültürle daha çok anılmaya başlandığını söyledi.
Bodur, El-Cezeri'nin çalışmalarını yürüttüğü Diyarbakır'ın son süreçte Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği ve El-Cezeri Bilim Sergisi gibi organizasyonlara ev sahipliği yaptığını hatırlattı.
Bu toprakların bilimin, sanatın başkenti olma yolunda hızla ilerleyeceğini vurgulayan Bodur, "Bilimsel yarışmalara katılımda rekor artış var. Türkiye'de başvuru bazında Diyarbakır ilk üçte yer alıyor. Eğitimciler olarak da yoğun çaba içerisindeyiz. Sadece merkezde değil köylerimizde de etkinlikler düzenliyoruz." diye konuştu.
Yarışmaya Diyarbakır'dan katılan 7. sınıf öğrencisi Dilan Sıla Erkek, ana sınıfından itibaren bilime ve teknolojiye merak duyduğunu, 5. sınıftan itibaren yarışmalara katılmaya başladığını söyledi.
Yenilenebilir enerji kaynakları üzerine İngilizce hazırladığı proje ile yarışmaya katıldığını anlatan Erkek, fikir üretmeyi sevdiğini belirtti.
Ordu'dan gelerek yarışmaya katılan 8. sınıf öğrencisi Ege Yalçın ise akıllı sistemle çalışan ve ilanları sesli okuyan bir robot tasarladıklarını ifade etti.
Diyarbakır'ın çok güzel olduğunu dile getiren Yalçın, bu kentte bulunmaktan mutluluk duyduğunu söyledi.
Yarışmaya Adana'dan katılan 6. sınıf öğrencisi Belinay Aktaş da emniyet kemerlerinin güvenliğini artırmak için sistem geliştirdiğini, bu yıl yapılan "TEKNOFEST 2023 Akıllı Ulaşım Yarışması"nda ortaokul düzeyinde birinci seçildiğini anlattı.
